Girişiminizde Ekip Kurma ve İşe Alım Süreci Nasıl Olmalı?

Sevgili Webmaster okuyucusu ve sayın girişimcim, bu yazımda sizlere işe alım sürecinin işleyişi ve dikkat edilmesi gereken noktalardan bahsedeceğim. Şimdiden keyifli okumalar diliyorum 🙂

Öncelikle standart bir işe alım sürecinin işleyişini ele alırsak;

• İnsan kaynakları planlaması yapılır ve açık pozisyonlar için işe alım kararı alınır,
• Açık pozisyonun nitelikleri, çalışma koşulları, deneyim ve bilgileri saptanır,
• Pozisyona uygun nitelikler için ilan hazırlanır ve niteliklere uygun mecralara ilan verilir,
• Öz geçmişler ilgili tarafından ilk elemeden geçirilir,
• Olumsuz adaylara geri bildirim verilir (verilmelidir),
• Olumlu adaylar ilk görüşmeye çağrılır,
• İlk görüşmede adayı değerlendiren kişi kısa ve öz bir görüşme yapar ve adayı şirket kültürünü ve görevin temel niteliklerini karşılayıp karşılayamadığı konusunda değerlendirir,
• Olumsuz adaylara tekrar geri bildirim verilir,
• Olumlu adaylar için eğer şirket politikasında yer alıyorsa bilgi sınav ve testleri veya yetkinlik, kişilik, davranış envanterleri gibi test ve envanterler uygulanır.
• Test ve envanter sonuçlarında belli kriterleri karşılayamayan adaylara olumsuz geri dönüş yapılır,
• Uygun kriterleri sağlayan adaylar yönetici ile görüşmek üzere tekrar çağrılır,
• İkinci görüşme sonucu yönetici ve insan kaynakları tekrar değerlendirme yapar,
• Olumlu adaylar için referans araştırması yapılır,
• Referans araştırmasının sadece adayın verdiği referanslar ile değil, aynı iş yerinin yöneticisi ve insan kaynakları ile görüşülerek doğruluğu  ve objektifliği sağlanmalıdır,
• Referans araştırması olumlu adaylar sağlık muayenesinden geçirilir,
• Sağlık muayenesi olumlu adaya çalışma şartları bildirilir,
• Çalışma şartlarını kabul eden adayın on-board işlemleri için gerekli süreç başlatılır.

Bu saydığım maddeler standart sürecin işleyişine ait prosedürler. Bir de göz ardı edilmemesi gereken bu maddelere ait ayrıntılara yer vermek istiyorum.

İlk işe alım zor bir süreç…

En iyisini ve en doğrusunu seçmeye gayret ediyorsunuz ve en önemlisi bu iş için zamanınızı harcıyorsunuz. Eğer adayı değerlendirmekte zorluk çekiyorsanız şöyle bir ipucu verebilirim. Kendinizi tanıyorsunuz, güçlü ve zayıf yanlarınızı biliyorsunuz. Bu doğrultuda kendinizde bulduğunuz güçlü yanlardan yola çıkarak kendiniz gibi yani size benzeyen birini seçebilirsiniz. Size benzeyen, kendinizden tanıdık bir şeyler bulduğunuz aday diğerlerine göre daha iyidir çünkü o adayla en çok vakit geçirecek kişi sizsiniz, beraber omuz omuza çalışacaksınız. Zamanınızın çoğunu aynı ortamda onunla birlikte geçireceksiniz. Bu ipucunun yanı sıra değer verdiğiniz, sizin için öncelikli olan 3-4 kritere bakabilirsiniz. Sıkı çalışan, dürüst ve az egolu insanları tercih edebilirsiniz. Çok meraklı ve farklı düşünen insanları seçebilirsiniz çünkü meraklı insanlar aynı zamanda birçok alanla ilgilenirler ve bir alanda da muazzam ürünler inşa edecek kadar uç noktalarda olabilirler. Aynı zamanda iş birliğinde ve takım çalışmasında da iyi olurlar.

Yeni kurulmuş bir şirketseniz…

İşe alım yaparken mükemmeli aramayın çünkü zaten bütçeniz kısıtlı ve o aradığınız mükemmel insanlar hali hazırda zaten çalışıyorlar. Başka şirketlerde, başka girişimlerde… Bu durumda size kesinlikle kötü bir seçim yapın demiyorum fakat yolun başında ve yeteneği keşfedilmeyi bekleyen birini işe alabilirsiniz. Yani biraz kıstasları gevşetebilirsiniz,  aradığınız insan profili pazar tarafından göz ardı edilmiş insan profili olabilir. En parlak, sektörde tanınmış insanlara zaten bakmamalısınız çünkü onlar zaten keşfedilmişlerdir. Yine yeni bir girişim olduğunuzu varsayarak yola çıkarsak ilk işe alımlar çok zor çünkü bu ilk işe alımları muhtemelen şirketinizi kimse duymamışken yapıyorsunuz, bu yüzden kimse sizinle çalışmak istemeyebilir. Tabi bunu farklı ve daha önce yapılmamış bir girişim fikri için söylüyorum. Dışarıdan bakınca garip bir iş yapıyormuşsunuz gibi görülebilir ve bu yüzden kimse sizinle çalışmak istemeyebilir.

İşe alım sürecinde olaya bakış asla şu şekilde değil; kimse Linkedin‘i açıp bana bir tane şundan bir tane de şundan demiyor. Bu uzun bir süreç. Önemli olan aslında ilk 10 kişiyi veya birkaç kişiyi nasıl işe alacağınız. Eğer şirketinize alacağınız tek bir kişiyi işe alırken 1 kişi değilmiş de 10 kişiymiş gibi beraberinde size neler katacağını da düşünürseniz bu seçim şirket kültürünüzün iyi olmasında önemli rol oynayacaktır. İşe alım kriterleri her şirket için farklı olacaktır. Şirket kültürünü çalışanlara aşılamayı bazen yöneticiler kafalarında büyütüp onu mimari bir şeymiş gibi düşünebiliyorlar. Oysaki kültürü bahçıvanlık gibi düşünebilirsiniz. Birkaç tane tohum ekersiniz ve beraberinde büyüyen gereksiz otları sökersiniz ve geriye kalan asıl bitkiniz büyür.

İşe alımda şirket kültürü açısından önemli unsurlar:

• Kimi işe alıyoruz ve bu insanlar neye değer veriyor?
• Her gün ne yapıyoruz ve niye yapıyoruz?
• Neyi iletmeyi seçiyoruz?
• Ödül ceza sistemi. Bir şirketi ödüllendirme esaslı yönetirseniz cezalandırma esaslıdan daha çok zevkli olacağı kesin.

İşe alımda dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta iş bitirici bireyler seçmeniz. Yazılım sektörü için düşünürsek insanları GitHub‘daki durumlarına göre işe almak gibi bir olgu var. Bu kulağa çok doğru gelmiyor ama en azından iş bitiricilik ve tecrübe kazanmış olmak anlamında kendi içinde haklı bir tez.

Girişimciliğe yeni başladınız ve sizin de tecrübeniz yok. Bu durumda iyi bir eleman seçimini nasıl yapabilirsiniz?

İyi bir eleman söz konusuysa bu sorunun doğru cevabından %100 olarak emin olamayız ta ki o kişiyle çalışmaya başlayana kadar. Eğer işe aldığınız kişi tam da sizin istediğiniz gibi çıkmadıysa bir yönetici olarak ona kendisini geliştirmesini ve işe adapte olmasını önerebilirsiniz ve bu fırsatı verebilirsiniz.Hala olmuyorsa da şirketinizi olumsuz yönde etkilememesi için son çare işten çıkarabilirsiniz. Bunun yanı sıra aradığınız nitelikler sizin uzmanlık alanınız olmayabilir mesela finans, muhasebe, insan kaynakları gibi alanlarda bir personel arıyorsanız ve bu konuda bir bilginiz yoksa mülakatı nasıl yapacağınız konusunda bir araştırma yapabilirsiniz. Aradığınız niteliklerde 1. sınıf eleman ne manaya geliyor? Gerçekten sahip olması gereken donanımlar neler? Ayrıca en iyi yöntemlerden biri tecrübeli birinden faydalanmak. Aradığınız alanda tecrübeli bir yöneticiye yapmanız gereken prosedürü sorabilirsiniz. Bu tür bir işin hangi kriterler uygundur? Hangi özellikteki adaylar seçilmelidir? Adaya sorulması gereken önemli sorular nelerdir? Kendileri adaylarını nasıl bulurlar? gibi…

Mülakat sürecinde kişinin yeteneğini saptamak için mülakat yapacak öz güvene sahip olmalısınız. Eğer mülakat yaptığınız konuda iyi değilseniz adayın yaptığı çalışmalar veya yetenekleri güzel gösterme eğilimine girebilir belki de hayranlık duyabilirsiniz. Bir kişinin gerçekten iyi olup olmadığını anlamak için o kişiyi en azından 1 hafta deneme sürecine tabi tutmalısınız ve yan yana işi nasıl yaptığını test etmelisiniz.

Adaylara sormanız gerekenler:

Sizi tanıyorlar mı?, Şirketi tanıyorlar mı?, Şirketin vizyon ve misyonunu biliyorlar mı?,  Daha önce takım çalışmasında rol almışlar mı?, Şirketin genel mimarisini biliyorlar mı?, Önceliklerinizi biliyorlar mı? Bunun yanı sıra o kişiyi insan olarak da tanımak önemli. Adayın hayalleri ne?, Çalışma şekli nasıl?, Başkaları tarafından nasıl bilinmek ister? Sessiz olmayı mı tercih eder? Sabahçı mıdır? Akşamcı mıdır? Olumsuz bir durumda içine kapanır, kendisini dışarı kapatır mı? Bunları bilmek de çalışanlarınızı kişi olarak önemsediğinizi belirtir.

İşe alım evet zor ama işe alım sonrası kişiyi işe adapte etmek, onun mutlu bir çalışma ortamında çalışmasını ve konsantrasyonunu sağlamak kadar zor değil. Girişimin doğasından dolayı 2 odalı bir apartman dairesinde kurulmuş da olabilirsiniz. Büyük bir şirketiniz olmayabilir. Bu durumda kişisel ilişki geliştirmek, beraber zaman geçirmek, her şeyi beraber yaşıyorsunuz. Yapmanız gereken insanlara nereye gitmek istediklerini hatırlatmak, sonuç odaklı olmalarını sağlamak, momentumun canlı kalmasını sağlamak ve onları motive etmek.

Şirketiniz büyüdükçe, işe alım arttıkça, 2 kişiden 5’e, 5’den 10’a, 100’e çıktıkça yönetim konusunda sıkıntılar yaşayabilirsiniz. Bu gibi durumlarda yönetimde değişikliğe gitmelisiniz. Şirket içinde takımlar oluşturabilirsiniz. Takımları mümkün olduğu kadar özerk ve çevik olacakları şekilde koordine etmelisiniz. Büyük bir kurumun kısıtlamalarının içinde garip süreçlerden oluşan tek parça bir kurum yerine böyle bir yol izleyebilirsiniz. Bu zamanla girişimin içinde küçük girişimler yapmak gibi bir durum. Bu şekilde oluşturduğunuz her gruplar işleri bitirmek için kendi kaynaklarını kontrol edebilir. Bu şekilde yönetimi kolaylaştırmış olursunuz ve iletişim karmaşıklığı büyümemiş olur.