
Metaverse’ün Hukuki Sorunları
Ekim 2021’de Facebook’un adını Meta olarak değiştirdikten sonra blok zinciri ekosisteminin en popüler teknolojisi metaverse oldu. Büyük şehirlerde arsa alınacak yer bulunamıyor, avatarlara önemli paralar harcanıyor, sektöre yapılan yatırımlar rekor kırıyor… Metaverse temelli kripto paraların toplam piyasa değeri 29 milyar dolar civarında. Fakat çoğu yeni teknolojide ve blok zinciriyle ilgili neredeyse tüm konularda karşılaştığımız gibi, metaverse hakkında da hukuki belirsizlikler ve tartışmalar mevcut. Bunlardan bazılarına göz atalım.
Hangi Hukuk Uygulanacak?
Her meta evren kendi kurallarını mı belirleyecek, “gerçek” hayattaki hukuk kuralları mı geçerli olacak, yoksa tüm meta evrenlerde geçerli olan bir sistem mi hazırlanacak?
Kulağa en uygun gelen seçenek bütün evrenlerde ortak olacak kurallar hazırlanması olsa da, bunun da ayrı zorlukları var: Kuralları kim hazırlayacak, yargılama nerede yapılacak, hazırlanma aşamasında tüm meta evrenler anlaşmaya varsa bile sonrasında piyasaya çıkanlar kabul edecek mi, devletler anlaşmayı meta evrenlerin iradesine bırakacak mı… Hukukun teknolojiyi arkadan takip ettiğini kabullenmek gerekiyor. Aklımıza takılanların tamamı, hayatın doğal akışı içerisinde cevaplanacak gibi görünüyor.
Vergi, Haciz…
Kripto varlıkların vergilendirilmesi hakkında birçok ülkede çeşitli uygulamalar mevcut. Türkiye’de henüz bir kanun olmasa da son zamanlarda ekosistemin gündeminde olan regülasyonun vergi ile ilgili düzenlemeler yapması da bekleniyor. Döviz alımındakine benzer her işlemde %1 vergi alınması, gelir vergisi uygulanması gibi çeşitli ihtimaller konuşuluyor.
Haciz konusunda ise; kişinin kripto varlıklarının var olduğu belirlenebiliyorsa (yabancı kripto para borsalarında bunu tespit etmek hayli zor olabiliyor) genel hükümlere göre haciz işlemi uygulandığı, ayrım gözetilmediği biliniyor.
Ceza Hukuku
Geçtiğimiz aylarda gündeme gelen Meta şirketinin Horizon Worlds adlı meta evrenindeki cinsel saldırı vakası, konuyu tekrar tartışmaya açtı. Meta evrenler, saldırılardan korunmak için, Horizon Worlds’de “SafeZone” adı verilen “kalkan” benzeri, kişiyle etkileşime geçilmesini engelleyen özellikler geliştiriyorlar.
Yaptırım aşamasına gelince ise, günümüzde var olan cezaların ve güvenlik tedbirlerinin meta evrenlerde de uygulanması elbette seçeneklerden biri. Ölüm cezasının uyarlanmış hali olarak meta evrenden “banlanmak” gibi ihtimaller de mümkün. Suç işleyen kişinin tespiti bazı platformlarda daha kolay gerçekleştirilebilir. Sadece kendi adımızla katılabildiğimiz meta evrenler var. Diğerlerinde ise bu kişi tespiti de ayrı bir sorun olmaya devam edeceğe benziyor.
Kaynaklar
- https://www.serhatkoc.com/web3-blockchain-blok-zinciri-nft-ve-metaverse-nedir-bu-yikici-teknolojiler-hangi-hukuki-sorunlari-yaratiyor/
- https://www.tomorrow.com.tr/teknoloji/1802/
- https://www.highsnobiety.com/p/meta-metaverse-harassment-personal-boundary/
- https://artlabs.ai/blog/metaverse-101-what-it-is-why-you-should-care/