
Kripto Para (Bitcoin) ve Blockchain Nedir ?
Arkadaşlar öncelikle herkese merhaba. Günümüzde bankacılık ve finans sektörü oldukça ilerledi. Bundan 30 40 yıl önce bankaların içlerinde maaş kuyruklarını görebilirdiniz çünkü ödemeler merkez bankaların tekelindeydi ve teknolojik aletler yaygınlaşmamıştı.
Bundan maksimum 20 yıl öncesine giderseniz ATM (Automatic Teller Machine)’lerin ilk çıkış zamanlarıyla karşılaşabilirsiniz o dönemler adına gerçekten karmaşık sistemler olan ATM’ler şu anda da yaygınca kullanılan bir banka aracıdır. ATM ve belli başlı bankalardan sonra Avrupa etkisiyle ithal bankalar ülkemizdeki yerlerini aldı. Bu kısa olay örüntüsünde unuttuğumuz bir olay daha var, hatta bu olay dünya geleceği açısından çok önemli bir şey olabilir. Bu olayın adı Kripto para yani ilk çıkış adıyla Bitcoin.
Bitcoin hakkında kısa bir açıklama yapacak olursak, Bitcoin, 2009 yılında ağını resmi olarak oluşturmuş bir para birimidir. Resmi olarak 9 sayfalık bir pdf uzantılı makaleyle dünyaya tanıtılmıştır. Bu makaleyi yayınlayıp bu para birimine öncü olan isim ise Satoshi Nakamoto’dur ancak bu kişinin kim olduğu daha belirlenememiştir. Aslına bakarsak bir kişi oldukları bile meçhul bir grup kendilerine böyle bir isim koymuş olabilir. Bu anonim kişinin tarihin en büyük Bitcoin soyguncusu Jed McCaleb , Kriptografi öğrencisi olan Michael Clear, Japon fizikçi Shinichi Mochizuki, hatta ve hatta Tesla’nın üreticisi olan Elon Musk olduğu bile iddia edildi ancak tüm kişiler bu iddiaları yalanladı.
Bitcoin, resmi makalesinde yer aldığı gibi kişiden kişiye elektronik para transfer sistemi olarak geçmektedir. Belli algoritmalara göre yazılır. Kişiden kişiye direk aktarım yapıldığından dolayı aracıları kaldırır. Aracı demişken merkez bankaları aracı olarak görülebilir. Aracı, merkezi olan demektir. Ancak Bitcoin’in merkezi yoktur. Bu merkez yerine herkesin güncelleştirme yapıp yeni para birimlerini ortaya çıkarabileceği bir yazılım vardır. Herkes diyorum evet yanlış duymadınız, Bu kadar büyük yatırımlar alan ve bu kadar büyük paralar dönen bu sistemin kodları açık kaynaktır ve Python programlama dili ile yazılmıştır. Hatta günümüzde çokça kullanılan, Ethereum, LiteCoin, Stellar, Ripple vs. gibi para birimleri de, başka kişilerin bu kodları kendi algoritmasına göre yazmasıyla şekillendirmiştir ve bugün kripto para endüstrisinde büyük rol oynamaktadır. Bu para birimleri belli bir zincirle çalışıyor ve enteresan ama bir o kadar mükemmel bir algoritmayla çalışan bu zincirin adı da Blockchain. Saadet zinciriyle sakın ola karıştırmayalım ve bu sistemi incelemeye geçelim.
Blockchain Nedir ?
Blockchain kelime anlamı ile Blok Zinciridir. Dünya üzerindeki tüm kripto para transferleri, bu elektronik bloklar üzerine yazılı ve hepsi birbirine bir zincir yardımıyla bağlı gibi düşünülebilir. Örneğin, Ali Ahmet ile alışveriş yapacak ve ona 3 Bitcoin göndermesi gerekiyor. Bu işlem tamamlanırken bir blok üzerine Ali Ahmete 3 Bitcoin gönderdi yazılıyor. En garip tarafı budur ki, bu blokların birbirine bağlandığı ve Bitcoin tarihince yapılan tüm alışveriş blokları da açık kaynaklı. Yani isteyen kişi bu dosyayı bilgisayarına rahatlıkla indirebilir, tek ihtiyacı olan şey ise hard diskinde yeterli alan. Herkesin kafasından ne kadar güvenli, kayıtlar değiştirilirse ne olur sorusu geçmiştir. Hemen bir açıklık getirelim ki bu sistem tamamen güvenilir. Çünkü bu herkeste olan bloklara yazı yazılabiliyor ve belli bir sistem tarafından sürekli senkronize ediliyor.
Bu defterlere yazılan bilgilere gelirsek. Klasik bir kargo gönderimi gibi Gönderenin hesap numarası, Alıcının hesap numarası ve gönderilen miktar yazılıyor. Alışveriş şu şekilde gerçekleşiyor;
- Ali göndermek istediği paranın miktarını girer ve sadece kendisine özel verilen bir cüzdan anahtarı ile karşı tarafa göndermek istediğini beyan eder.
- Bu anahtarın belli bir kripto karşılığı bu işlemi diğer kullanıcılar kontrol etmesi için açık olarak yayınlanır.
- Ahmet’in cüzdanına göndereceği için Ahmet’in kripto kontrol kodu kontrol edilir.
- Ters kripto yaparak belli algoritmalarla Ahmet’in kendisine özel cüzdan anahtarı belirlenmiş olur ve para transferi gerçekleşir.
- İşlem Kripto kodların işlem dökümü olarak zincire eklenir.
Tabi bunların nasıl şifrelendiği ile Kripto bilimi olan Kriptografi ilgileniyor. Ayrıca bu işlemlerin belli bir düzene oturtulması da gizli bir algoritmayla yazılacağı için onunla da Kriptografi ilgileniyor. Bitcoin işlemleri SHA256 kriptosu ile şifrelenir ve bir Hash fonksiyonu çıkartılır bu hash fonksiyonu da belli zamanlarda yenilenir. Eğer Kripto ve Kriptografi ile ilgili biraz daha detaylı bilgi almak isterseniz buraya tıklayarak geçiş yapabilirsiniz.
Bu hash fonksiyonları dünya üzerinde bir çok uygulamada kullanılır. Örneğin, Sesten müzik analizi yapmaya yarayan programlarda, video ve şarkı indirme sitelerinde vs.
Bilgisayarlar Açık Dursun Cebimiz Para Dolsun : Bitcoin Madenciliği
Son zamanlarda haberi olan herkesin yapmaya çalıştığı bir şeydir Bitcoin Madenciliği. Dünya üzerinde bu sistemle milyon liralar kazanmış bir sürü insan var. Ama Nasıl ? Öncelikle ihtiyacımız olan Ekran kartı ve işlemcisi iyi olan bir bilgisayar. Bitcoin mantığı kendi içerisinde bir ödül sistemiyle çalışır. Her Bitcoin bir matematik mantığıyla çözülüp üretildiği için, Bitcoin problemlerini çözen herkese bu üretilen Bitcoinler hediye ediliyor. Ancak bu işlem o kadar kolay değil.
Başta bilgisayarınızın saydığımız donanımları aşırı harap oluyor ve bir süre sonra deyim yerindeyse çöp oluyor ve elektrik faturasını ödemek de cabası. Dünya üzerinde Bitcoin ambarları kuruluyor. Bu ambarlar öyle küçük bilgisayar çiftliklerine benzemiyor. Her biri İş Makinesi binlerce bilgisayar. Bu bilgisayarları soğutmak için onlarca klima ve elektrik bağlantısı. Bu kadar büyük ambarlar kurulduğu sürece bizim bir tane bilgisayardan bu işi yapmaya çalışmamız tamamen fiyasko olur. Hem bu işin açığa çıktığından hem de artık kaynakların çok azaldığından dolayı. İlk Bitcoin çıkarıldığında sınır rakam 21 milyon olarak belirlendi. Yani dünyada yer alabilecek maksimum Bitcoin sayısı tamı tamına 21 milyon adet. Şu an günümüzde ise 16 milyonu geçik Bitcoin üretimi yapıldı. Halen 5 milyon kadar üretim bekleyen Bitcoin var ancak, o kadar büyük ambarlar yanında bilgisayarımıza yazık etmeyelim derim. Tabi yine de son karar sizin. 21 milyonuncu Bitcoin ise projeksiyonlara göre yaklaşık 120 sene sonra çıkarılacak. Böyle düşündüğümüzde de şu an dünya üzerinde yeni doğmuş nesil ölene kadar bile Bitcoin ticareti devam edecek.
Önümüzdeki Günlerde…
Önümüzdeki günlerde Bitcoin ve diğer kripto para birimleri adına heyecan verici günler beklenmekte. Herkesi heyecanlandıran olay ise, The Economist dergisi tarafından gerçekleştirilmiş. Dergi haberinin kapağında boynunda altın para olan bir kartal bulunmakta. Kartalın ayakları altında ise ezilen ve yanan dolarları görmekteyiz. Burada bir nüans var bu altın para üzerinde 2018 yılı vurgulanmış, ancak derginin yayına çıkış tarihi 9 Ocak 1988…
Şöyle bir yorum çıkartılabilir. Amerikanın simgesi kartal kendi para birimi olan Amerikan Doları (USD)’nı eziyor ve 2018’de patlama yapması beklenen Bitcoin’i tutuyor.
Bu konu hakkındaki teoriler ise oldukça fazla. Bitcoin’in para değeri kalmayacak diyen kişiler çok, İleride sadece kripto para ile alışveriş yapılacak diyenlerin sayısı da oldukça fazla. Biz ise ne mi yapacağız ? Günler ilerledikçe neler olduğunu göreceğiz.
En yeni makalelerimizden haberdar olmak adına mail aboneliği almayı unutmayın. Sorularınız ve yorumlarınız bizim için oldukça önemli o yüzden yorum yapmayı unutmayın. Sağlıcakla kalın.